صنعت بسته بندی
مقدمه
در سال 1035 بعد از میلاد فردی ایرانی (انصاری خراسانی) سفری به مصر کرد و اولین بار دید که سبزیجات جهت فروش در کاغذ پیچیده می شوند و این اولین سند برای بسته بندی محسوب می شود. مرکز تجارت بین المللی سازمان ملل متحد در سال 1993 در چهاردهمین گزارش ارسالی خود به کشورهای عضو می نویسد در چند ماه اخیر گزارشهای ناخوشایندی در مورد آلوده کردن محیط زیست ناشی از ضایعات بسته بندی های گوناگون در طبیعت منتشر شده است و عوارض ناشی از نبود بسته بندی مانند آلودگیهای مواد غذایی، زیانهای ناشی از اتلاف محصولات کشاورزی ، گرسنگی و بیماری و از بین رفتن ارز حاصل از صادرات همواره مورد توجه صاحبان صنایع و مسئولین امر قرار گرفته است.
امروزه حدود 50% مواد غذایی کشورهای جهان سوم به علت نبود بسته بندی و نگهداری مناسب از بین می رود. این در حالی است که میزان اتلاف در کشورهای صنعتی کمتر از 5 درصد است.
مشکل اساسی در بسته بندی گرانی مواد اولیه می باشد که معمولاً تولید کنندگان از مواد غیر استاندارد استفاده می کنند و خود باعث ضرر و زیان فراوانی می شود. به زبان دیگر نبود تکنولوژی بسته بندی و عدم دسترسی به مواد اولیه مناسب بسته بندی از مشکلات صادر کنندگان کشورهای در حال توسعه می باشد.
بسته بندی عبارت است از کلیه عملیاتی که کالا سالم و زیبا به دست مصرف کننده رسیده و حمل و نقل آن را تسهیل نماید. در بسته بندی باید عوامل متعددی را در نظر گرفت.
1- عوامل ثابت: همانند استحکام- کمی وزن و حجم بسته بندی – ظاهر زیبا و دلپسند – سهولت بارگیری و تخلیه – راحتی حمل برای خریدار – حداقل قیمت
2- عوامل متغیر: مقررات دولتی – سلیقه مصرف کننده – مصرف جامعه
بنابر این بسته بندی پوششی است که کالا را در برابر عوامل طبیعی و غیر طبیعی حفاظت می کند و باعث سهولت در حمل و جابجایی و تناسب با خریداران شده و در جذابیت های لازم برای توسعه فروش اثر می گذارد. با رعایت نکات لازم در مورد بسته بندی اولاً ضیعات صادراتی کشور در این زمینه کاهش می یابد و ثانیاً با افزایش جاذبه های مربوط به شکل ظاهری و نحوه عرضه کالا، فروش ما با قابلیت رقابتی بیشتر توسعه می یابد.
هدف اصلی از بسته بندی کالا این است که در فاصله زمانی انبارداری، حمل و نقل و توزیع، صفات و مشخصات مهم کالا حفظ شده و از صدمات و خطرات احتمالی جلوگیری شده اولین قدم در انتخاب نوع بسته بندی یک کالای خاص و برای حصول به هدف یا هدفهای معین در بازارها، ترسیم شمای دقیق یا تصویر روشنی از الگوی توزیع آن کالا است.
بدیهی است در توزیع کالا از اینالگو باید پیروی شده بدین منظور یک روش یا مدل توزیع باید تهیه و ترسیم گردد. مدل توزیع بیان کننده سیستمی است که از آن طریق کالا با توجه به کمیت و ضرورت حفظ کیفیت حمل می شود.
بهترین اساس برای ترسیم چنین مدل توزیعی مطالعه مستقیم تمام مراحل عملیاتی است.
حدود استفاده از چنین مدلهایی به مشخصات کالا و پیچیدگی بازار بستگی دارد. در تمام موارد، علاوه بر مشخصات کالا و پیچیدگی بازار، ویژگی تبعی توزیع نیز باید مورد توجه قرار گیرد. نوع بسته بندی انتخاب شده باید در تمام مراحل توزیع قابل قبول و دارای کاربرد باشد. البته تذکر داد که توجه به قیمت بسته بندی یکی از ارکان اساسی می باشد.
بنابر این هدف اصلی از بسته بندی عبارتست از:
1- بسته بندی باید مناسب کالا باشد.
2- قیمت و جنبه اقتصادی آنرا در نظر بگیرید و اقتصادی ترین را انتخاب کنیم.
3- کاراترین حالت را داشته باشد (که این مورد فقط بستگی به میزان آگاهی کامل مدیران از مواد اولیه موجود در بسته بندی مقدور می باشد)
بسته بندی ها جنبه احترام به طرف متقابل (مشتری) را دارد. بنابر این خیلی باید به آن اهمیت بدهیم (متأسفانه در ایران اهمیت چندانی به آن داده نمی شود و فقط جنبه حمل کالا را دارد)
بسته بندی ها تبلیغی است ارزان برای کالایمان (بازاریاب خاموش) بنابر این در تهیه و اطلاعاتی که بر روی آن درج می کنیم و حتی در انتخاب رنگ آن باید دقت شود.
طبقه بندی بسته بندی:
1- در سیستم بسته بندی باید شناخت کامل به مواد اولیه بسته بندی داشته باشیم و همچنین از نظر خصوصیات کاربردی آنها باید به خوبی اطلاع داشته باشیم.
2- خصوصیات کالایمان را بدانیم و بر پایه آن بسته بندی مناسب انتخاب کنیم. مثلاً بدانیم کالایمان چه وزنی دارد، شکستنی است، احتیاج به حرکت هوا دارد. حساسیت آن در مقابل لرزه و رطوبت چگونه است و ...
3- از نظر تکنولوژی دتمان باز باشد و بدانیم تکنولوژی مناسب بسته بندی (برای کالای مورد نظر) چیست مثل (وکیوم – فرم – کارتن – نایلون و ...)
4- مراحل توزیع را خوب بشناسیم و الگویی از آن ترسیم کنیم. بعد وسایل حمل و نقل ، انبارهای توزیع مشخص و بر پایه آن بسته بندی مناسب را انتخاب کنیم.
کالا یا بصورت عمده مصرف می شود (میوه جات) یا بصورت تکی (لوازم آرایش) در مورد هر کدام از موارد بالا فرم و شکل بسته بندی فرق می کند. آیا بسته بندی فقط برای حفاظت کالاست و یا اشتیاق خرید برای مصرف کننده ایجاد می کند؟
این سؤالی است که در طراحی بسته بندی باید مورد نظر قرار بگیرد تا بتوانیم بسته بندی مناسب اختیار کنیم.
بنا به مسائل بالا بسته بندی را به گروه های زیر تقسیم کرده اند.
1- بسته بندی که تا آخر با کالاست (بسته بندی برای مصرف کننده یا بسته بندی واحد)
2- بسته بندی جهت حفاظت و حمل و نقل
3- بسته بندی صنعتی (بصورت پالت و یک کاسه شدن می باشد)
همچنین بسته بندی از نظر استراتژیکی به مواد زیر تقسیم می شود.
1- ارزش افزوده ایجاد میکند (می توان از مشتری بیش از مبلغ هزینه شده بایت بسته بندی پول گرفت)
2- به خریدار پرستیژ می دهد و ایجاد اعتبار می کند. (مثل خرید یکی از لوازم آرایش مارکدار)
3- قیمت تمام شده را پایین می آورد (در قبال فروش بیشتر، ضایعات و مرحوجی کمتری بدست می آید)
4- گروه اجتمای مورد نظر را عوض می کند.
در بسته بندی صادراتی هم باید نکاتی را توجه کرد به دلیل اینکه کالای ما مسافت بیشتری را طی می کند، آسفالت جابجایی بیشتری را دارد و همچنین رقابت جهانی وجود دارد. بنابراین باید به نکات زیر توجه کنیم:
1- مطابق با استاندارد و مقرارات کشور متعهد باشد.
2- جلب توجه خریدار احتمالی و ترغیب به خرید (وسوسه جهت امتحان کالایمان)
3- متناسب با نیازها و خواست های بازار مورد نظر باشد.
4- توان حفاظت از ویژگی کالا را داشته باشد. (طعم – رنگ – بو)
شکل ظاهری و طراحی بسته بندی:
طرح بسته بندی باید به نحوی باشد که شکل ظاهر و نمای عمومی ان جالب بوده و حداکثر فروش را تأمین نماید با توجه به آثار ذهنی و جذابیت طرح های بسته بندی در پیشبرد فروش توصیه می شود که با شرایط و نیازها و سلیقه مصرف کنندگان بازار هدف آشنا باشیم و در طراحی از آن استفاده کنیم.
در انتخاب نوع بسته بندی لازم است بخاطر داشته باشیم که بسته بندی یکی از حربه های بازاریابی است و نقش آن در موفقیت یا شکست در فروش یک کالا با دیگر حربه ها برابر است. مثلاً انتخاب صحیح منطقه های فروش به منظور دستیابی مؤثر به مصرف کنندگان بالقوه عامل بسیار مهمی است که از نظر بازاریابی دارای اهمیتی برابر با بسته بندی صحیح است. یک بسته بندی خوب باید دارای طرح مناسب، مواد اولیه مقاوم و ساختی صحیح باشد. روش حمل و نقل یکی از مهمترین عوامل مؤثر در انتخاب و بکار گیری نوع بسته بندی است. بطور مثال در تجارت بین المللی سبزیها و میوه ها هزینه های حمل و نقل بخش عمده ای از هزینه ها را تشکیل می دهد و در نتیجه نوعی از بسته بندی باید انتخاب شود که این هزینه ها را به حداقل رساند.
این یک اصل اساسی است که طراحی هر بسته باید با مشخصات و ویژگی های خاص، روش حمل و نقل و توزیع آن متناسب باشد. همینطور لازم است بسته بندی کالا با روشهای سرد کردن و یا انجماد آنها تناسب داشته باشد.
بعلاوه ، لازم است کل الگوی توزیع شامل شیوه های مختلف حمل (زمینی یا هوایی یا دریایی) مورد توجه قرار گیرد.
آنچه مسلم است بسته بندی تاکنون در کشور ما مورد توجه در خود قرار گرفته و نکات اصولی که قبلاً ذکر شد رعایت نشده است. تولید کنندگان با توجه به بازار بسته داخلی سعی نموده اند تا آنجا که ممکن است هزینه های خود را کاهش دهند تا سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص داده اند. بی توجهی مصرف کننده به نوع بسته بندی به این مسئله دامن زده است. اما با اشباع شدن بازارهای داخل و نیاز به صادرات کالاها برای بدست آوردن بازارهای جدید و از طرفی بالا رفتن سطح توقع مشتری داخلی از نوع بسته بندی، تولید کنندگان را بر آن اشته است که در سیاستهای خود بازنگری کنند. موقعیتهای صادرات که گاه بوجود می آیند، به لحاظ ضعف در بسته بندی کالاها از دست می روند و در گروه صنایع غذایی، محصولات مهم و شاخص ایران، چون خاویار، زعفران، پسته و خرما علیرغم کیفیت بالای محصول تولیدی، بدلیل کیفیت پائین بسته بندی نتوانسته اند جایگاه خود را در بازار جهانی بیابند و حتی شاهد آن هستیم که محصولات غذایی ایران با بسته بندی جدید توسط سایر کشورها در بازارها عرضه می شوند.
از سویی گشوده شدن بازارهای جدید در همسایگی ایران، همچون کشورهای آسیای میانه، افغانستان و عراق و بوجود آدن فرصت برای صادرات به این بازارها، مطالعه و سرمایه گذاری در بخش بسته بندی را کاملاً ضروری کرده است. در بازار داخل الگوی مصرف در حال تغییر است. شکل عرضه محصولات غذایی متحول شده و مصرف کننده انتظار بالاتر از بسته بندی این محصولات دارد. رعایت نکات بهداشتی، حذف مواد زیان آور، زیبایی و نگهداری بیشتر از ماده غذایی از موادی است که اکنون بیش از پیش مورد توجه مصرف کننده قرار می گیرد و تولید کننده ای موفق تر است که هر چه بیشتر در جهت انتظار مشتری گام بردارد. در حال حاضر بیش از گذشته غذاهای آماده تولید و عرضه می شود و این تولید در پاسخ به تقاضایی عرضه می شود که روز به روز در حال افزایش است. صنعتی شدن شهرهای بزرگ و تمایل کمتر جامعه به تهیه غذا بشکل سنتی قدیم باعث افزایش تقاضای جامعه برای غذاهای آماده مصرف شده است. علیرغم افزایش تولید، بسته بندی و شکل عرضه آن همگام با آن رشد نداشته است. هنوز هم بسیاری از غذاها در ظروف قدیمی سرو می شوند که فاقد قابلیتهای لازم از نظر بهداشتی و نگهداری غذا تا زمان مصرف هستند این مطلب بخصوص در مورد غذاهای سنتی ایرانی صادق هستند. طراحان ظروف، بخصوص ظروف یکبار مصرف برای بسته بندی غذاهای سنتی ایرانی که اغلب بصورت گرم مصرف می شوند ظروف مناسب طراحی نکرده اند و اغلب همة ما این غذاها را در ظروف نامناسب خریداری کرده ایم و از نزدیک با مشکل حمل این غذاها از محل خرید تا محل مصرف مواجه بوده ایم. همه ما هنگام صرف یک نوشیدنی داغ در لیوانهای یکبار مصرف فعلی با مشکلات این لیوانها اعم از مقاوم نبودن و ضریب انتقال حرارت بالا و بهداشتی نبودن آنها روبرو شده ایم.
ظروف موجود در بازار اغلب با تکیه بر تولید ورق پلی استایرین معمولی و شکل دهی بر اساس روش ترموفرینگ و وکیوم فرمینگ تولید می شوند. اینک در اغلب کشورهای پیشرفته این تکنولوژی بخصوص برای سرو غذاهای گرم منسوخ شده و این ماده تنها برای بسته بندی مواد غذایی سرد مورد استفاده قرار می گیرد.
آنچه باعث اصرار تولید کنندگان و عرضه کنندگان محصولات غذایی بر استفاده از این نوع ظروف می شود، قیمت پائین آن نسبت به سایر رقباست. اما این مقاومت در مقابل خواست مشتری قرار گرفته است که خواهان کیفیت بالاتر در بسته بندی ماده غذایی است.
اکنون مدیران آگاه مؤسسات تولیدی مواد غذایی به این نکته پی برده اند و با روی آوردن به بسته بندی های جدید که بهداشتی و مقاوم ترند و دارای مقاومت بیشتر و زیباترند، سهم خود در بازار فروش را افزایش داده اند.
از جمله مواد جدید که بخصوص برای سرو غذاهای گرم مناسب است می توان به فوم پلی استایرین اشاره کرد. بطور کلی پلی استایرین جزء پلیمرهای ارزان قیمت محسوب می شود و در مقایسه با سایر مواد موجود استفاده از آن در بسته بندی باعث کاهش هزینه ها می شود.
ورقهای فوم پلی استایرین، همچون ورقهای پلی استایرن معمولی قابلیت آنرا دارند که به روشهای ترموفرینگ و کیوم فرینگ شکل دهی شوند. در مقایسه با ظروف قدیمی ، این مواد قابلیت انعطاف بیشتری دارند. ضربه و فشار را بهتر تحمل می کنند و بخصوص عایق حرارتی محسوب می شوند، که در سرو غذاهای گرم بسیار حائز اهمیت است.
از نظر شکل ظاهری بسیار زیباتر از ps معمولی هستند.
عایق بودن این ظروف باعث می شود که ماده غذایی گرم تا مدت طولانی دمای خود را حفظ کند که این مطلب با الگوی مصرف حاکم بر جامعه سازگار است. بطوریکه غذای خریداری شده از محل تولید تا مصرف همچنان گرم باقی می ماند که نیازی به گرم کردن مجدد آن که مستلزم صرف انرژی و وقت است نخواهد بود.
بعلت انعطاف این ورقها، ظروف تولیدی با این ماده دارای درب متصل به بدنه اصلی هستند که نگهداری بیشتر ماده غذایی را به همراه دارد و این مطلب بخصوص در مورد غذاهای مایع نمود بیشتری پیدا می کند.
سرو نوشیدنیهای گرم در فصل زمستان و نوشیدنیهای سرد در تابستان در لیوانهای قدیمی پلی استایرن همواره با مشکل مواجه است. بخصوص در مورد مایعات گرم که باید گفت لیوانهای قدیمی از نظر بهداشتی هم توصیه نمی شوند. به دلیل ضریب انتقال حرارت بالای لیوانهای قدیمی مایعات گرم بسرعت سرد شده یا بالعکس مایعات سرد خیلی زود گرم می شوند.
و مصرف کننده را وادرار می کند قبل از سرد شدن یا گرم شدن آنرا مصرف کنند حال آنکه لیوانهای جدید قادرند دمای آن را تا مدت نسبتاً طولانی ثابت نگهدارند و علاوه بر آن مقاومت فیزیکی بیشتری در مقابل ترک خوردن و ضربات وارده دارند و مصرف کننده بدون احساس ناراحتی از دمای بسیار بالا یا بسیار پائین جداره لیوان می تواند آنرا بدست بگیرد.
مزایای یاد شده در کنار اقبال عمومی به بسته بندی های جدید، دامنه مصرف این محصول را افزایش داده است. در اسان خراسن هم شاهد عرضه گسترده این نوع ظروف یکبار مصرف هستیم. اما به دلیل عدم وجود تولید کننده در استان، این محصول بطور کلی از مراکزی چون تهران و سایر شهرهای کشور به استان وارد می شود.
به دلیل چگالی پائین فوم و حجم بالای محصول ، هزینه حمل و نقل از نقاط دور دست به استان خراسان باعث شده قیمت تمام شده آن برای مشتری خراسانی بالاتر از شهرهای مبدأ باشد و این مطلب باعث می شود. ظروف قدیمی به دلیل اختلاف قیمت بیشتر، مورد استفاده قرار گیرند. با تولید این محصول در استان و حذف هزینه حمل از قیمت تمام شده آن بطور قطع سرانة مصرف آن گسترش بیشتری پیدا خواهد کرد و این خود به رعایت بیشتر موازین بهداشتی در عرضه محصولات غذایی منجر خواهد شد که در نتیجه از میزان بیماریهای حاصل از بسته بندی نامناسب مواد غذایی کاسته خواهد شد.
کلیات در استان شناسایی محصول و ارتباط منطقی آن با زنجیره تولید
پلی استایرین:
اولین بار در سال 1940 پلی استایرین توسط شرکت آلمانی فاربن اینداستریز (J.G.Farben Industries) تولید و به عنوان عایق در صنایع الکتریکی مصرف می شد. در زمان جنگ جهانی دوم که راه ورود لاستیک طبیعی به آمریکا بسته شد. این پلیمر برای تولید لاستیک مصنوعی در آمریکا بکار گرفته شد. پس از جنگ که مجدداً ورود لاستیک طبیعی به آمریکا آغاز شد، مصرف پلی استایرین به مراتب کمتر از تولید آن بود. از این رو بازاریابی وسیعی برای مصرف پلی استایرین برای مصارف روزمره آغاز گشت، در نتیجه پلی استایرین یکی از معروفترین پلاستیکهایی است که در اغلب صنایع مورد نیاز بوده و مصرف می شود.
از جمله مواردی که باعث شد توسعه کاربرد این پلیمر شدند. شفافیت ، شکل پذیری و قیمت اندک آن است که خود باعث ایجاد جایگاهی مخصوص در بین انواع پلیمر شد. ظرفیت تولید جهانی پلی استایرین در دهه گذشته با رشد متوسط 2/5 درصد از 8745 هزار تن در سال 1995 به 15295 هزار تن در سال 2001 رسیده که در مدت یک دهه تقریباً به میزان 2 برابر افزایش یافته است. این پلاستیک برخلاف سایر پلاستیکها، ویژگی بلوری نداشته و شفاف است.
پلی استایرین در برابر جذب آب مقاومت خوبی ذاشته و تا حدودی خواص الکتریکی خوبی دارد. این پلیمر با مصرف جهانی 14 میلیون تن حدود 9 درصد از مصرف پلیمرهای اساسی را در بر می گید.
پلی استایرین در 3 گرید HIPS (مقاوم در برابر ضربه)، GP (چند منظوره و EPS (انبساطی) تولید می شود.
گرید معمولی (GPPS)
این پلیمر به دلیل خواصی مانند شفافیت ، مقاومت در برابر جذب ریوبت ، نداشتن بو و مزه، عایق الکتریسیته و نیز خاصیت قالب پذیری خوب به استقال فراوانی روبرو شد. به همین جهت در ساخت وسایلی که از این ویژگیها بالاترین بهره را ببرد استفاده می شود. کاربردهایی همچون ظروف یکبار مصرف، لوازم بهداشتی، ورزشی، صنایع اتومبیل سازی، لوازم خانگی، صنایع الکتریکی، کامپیوتر و ... از جمله مواد استفاده این پلیمر می باشد.
پلی استایرین (C8H8) با وزن مولکولی مونومر 15/104 دارای 26/92 درصد کربن و 74/7 درصد هیدروژن است. چگالی پلی استایرین 04/1 تا 07/1 g/m3 است که اندکی بیش از آب است.
این پلیمر به سهولت شعله ور می شود و می سوزد و با حذف شعله به سوختن ادامه می دهد. در برابر حرارت نرم می شود و دمای نرم شدن آن 70 تا 115 درجه سانتیگراد است.
با بخار واکنش نمی دهد و در برابر الکلها، آب و روغن مقاوم است و در آنها حل نمی شود. حلالهای پلی ستایرین اتیل استات ، بنزن، متیلن کلرید هستند که در محیط زندگی روزمره یافت نمی شوند. از این رو برای مصارف خانگی و روزمره و بسیاری صنایع مناسب است.
پلی استایرین در رده پلیمرهای آروماتیک قرار دارد.
پلی استایرین چند منظوره دارای گریدهای مختلف است که دو گرید 1160 و 1540 آن در پتروشیمی تبریز در ایران تولید می شود تولید این مجموعه سالانه 25000 تن است که جوابگوی تقاضای بازار ایران نیست و مابقی وارد می شود طرح تولید پلی استایرین شرکت پتروشیمی پارس با ظرفیت 000/250 تن در حال راه اندازی است. این طرح در سال 1384 به بهره برداری خواهد رسید.
پلی استایرین به راحتی قابل بازیافت است.
گرید مقاوم (HIPS)
پائین بودن ضربه پذیری گرید معمولی باعث شد که مصرف پلی استایرین اصلاح شده یا مقاوم به شدت رشد کرده و در رده پلیمرهای پرمصرف قرار گیرد. از خصوصیات برجسته گرید مقاوم ، خواص مکانیکی، بخصوص ضربه پذیری خوب همراه با قیمت ارزان است که این خصوصیات باعث استفاده از پلی استایرین با گرید مقاوم در ساخت انواع وسایل و تجهیزات گردیده.
اصلاح پلی استایرین موجب افزایش چغرمگی، استحکام ضربه ای و افزایش کشش طولی می گردد. این عمل شفافیت پلی استایرین را نیز خراب می کند. پلاستیکهای PS اصلاح شده با لاستیک معمولاً در ساخت تلویزیون و لوازم خانگی، قسمت داخل یخچال، (طبقات، پوششهای داخلی) و ظروف نگهداری استفاده می شود. مصرف کنونی و جهان این گرید همراه با گرید معمولی حدود 11 میلیون تن است که پیش بینی می شود در سال 2011 این میزان به حدود 15 میلیون تن برسد.
گرید انبساطی
پلی استایرین که بلوکهای پلاسوفرم به عنوان عایق برودتی در سردخانه ها و یخچالهای صنعتی، خانه های پیش ساخته انواع فومهای بسته بندی لوازم برقی و الکترونیکی (به عنوان ضربه گیر) و انواع یخدان استفاده می شود. این پلی استایرین در مرحله تولید گرانول آن با گاز پنتان عمل آوری می شود بطوریکه در هنگام تولید فوم با در معرض بخار قرار گرفتن ، دانه های گرانول افزایش حم پیدا کرده و در قالب شکل می گیرد. میزان پلی استایرین موجود در واحد حجم محصول نهایی در این روش 2 تا 3 درصد متغیر بوده و مابقی حجم را هوا تشکیل می دهد.
پیش بینی می شود که مصرف گرید انبساطی پلی استایرین در سال 2011 بالغ بر 4/3 میلیون تن گردد.
تعریف ویژگیها و مشخصات فنی محصول از نظر شکل ظاهری ، طبقه بندی
تعریف:
محصول واحد تولیدی، ظروف یکبار مصرف از جنس فوم پلی استایرین می باشد. این ظروف در اشکال و طرح های مختلف جهت بسته بندی و عرضه غذاهای مختلف کاربرد دارند. فوم پلی استایرین ، از فرآیند اکستروژن همزمان با تزریق گاز بوتان و سپس شکل دهی ورق حاصله بدست می آید.
ویژگیها و مشخصات فنی محصول
ظروف یکبار مصرف فوم پلی استایرین با چگالی حداکثر 80 kg/m3 دارای وزن کم، خواص عایقی خوب در برابر حرارت و مقاومت خوب در برابر تغییر شکل است و بخوبی ضربه های وارد بر یک بسته بندی غذایی را تحمل می کند.
برای خطوط اتوماتیک پر کن این خاصیت ضربه پذیری بسیار مؤثر بوده و از ضایعات حین بسته بندی در اثر تخریب ظرف در تماس با اجزاء مکانیکی خط اتوماتیک می کاهد.
چگونگی و میزان بکارگیری بعنوان کالای نهایی یا واسطه ای و معرفی و مقایسه کالاهای قابل جانشینی با محصول اصلی
ظروف پلی استایرین بصورت فوم برای نگهداری میوه جات، سبزیجات و گوشت تازه، بسته بندی برای غذای آماده و جعبه های تخم مرغ قابل استفاده اند.
انواع ظروف عایق برای نگهداری غذا و لیوانهای پلاستیکی با قابلیت نگهداری گرما و سرما
ورق فوم پلی استایرین بدون شکل دهی برای مصرف در ساختمان (لایه های داخلی ، کاغذ دیواری و پوشش داخلی سقف) استفاده می شود. قابلیت چاض ، تا خوردن، پیچیدن و ایجاد نقوش برجسته روی آن عایق گرما و رطوبت بودن و نفوذپذیری بسیار کم در برابر بخار و هوا و همچنین عایق باکتری و میکروارگانیسم ها بودن از جمله خواصی است که بر دامنة مصرف آن افوده است.
در مقایسه با سایر رقباء همچون ظروف یکبار مصرف کاغذی و ظروف چند بار مصرف مزایای عمده ای دارد. به لحاظ قیمت نسبت به ظروف کاغذی تا 3 برابر و نسبت به ظروف چند بار مصرف تا 6 برابر ارزانتر است. در مقایسه با کاغذ آسانتر بازیافت می شود. در مقایسه با ظروف پلی استایرین معمولی گرچه بلحاظ قیمت گرانتر محسوب می شود. لیکن به دلیل ظاهر صدفی زیبا، قابلیت تعبیه درب به دلیل قابل تا خوردن بودن آن و همچنین خواص عایقی آن مصرف آن رو به افزایش بوده و رفته رفته جایگزین آن می گردد. با بالا رفتن فرهنگ عمومی و اطلاعات افراد جامعه نسبت به بحث ظروف یکبار مصرف انتظار می رود مصرف آن گسترش بیشتری پیدا کند. تولید این محصول در مشهد، منجر به حذف کرایه حمل قابل توجه برای هر عدد محصول و در نتیجه کاهش قیمت برای مصرف کننده و بالطبع توجه هر چه بیشتر مصرف کننده به این نوع ظرف خواهد بود.
ارائه دیدگاه های کلی در مورد قیمت و امکان فروش و چگونگی روند تغییرات قیمت فروش محصول اصلی در داخل و خارج کشور
عوامل متعددی در تعیین قیمت فراورده ای مختلف صنعتی و غیره دخالت دارد که تغییرات آنها سه جزء اصلی و شاخص قیمت فروش محصول (هزینه های اولیه یا قیمت تمام شده، هزینه های پس از تولید و سود) را متأثر از شرایط حضور خود می نمایند که ذیلاً مهمترین آنها برشمرده می شوند:
1- میزان عرضه و تقاضا
2- معیارهای رقابت
3- گسترش کاربرد و نوع کانونهای مصرف کننده محصول
4- سیاستهای اقتصادی کشور
5- معیارهای کیفی کالا
6- روند رشد صنایع جنبی
7- وضعیت واردات و صادرات
از بین عوامل مختلف مؤثر در نیل به قیمت نهایی و فروش محصول یک واحد تولیدی، تنها تعدادی از آنا قابل کنترل هستند که عمدتاً اجزای هزینه های اولیه را شامل می شوند. وجود طرح های بزرگ تولید پلی استایرین در آینده نزدیک نوید قطع واردات و تأمین مواد اولیه با کیفیت و قیمت مناسب در داخل کشور را می دهد. گسترش صنعت تغذیه و پیشرفتهای آن و همچنین توجه جامعه به کاهش هزینه ها و صرفه جویی در وقت به منظور همگام شدن با زندگی مدرن امروزی است نشان از رشد تقاضا برای این محصول در آینده دارد.
از طرفی حجم بالای این محصول در مقابل وزن آن باعث شده است هزینه های حمل آنرا افزایش چشمگیری داده و این مهم باعث شده است که کانونهای تولید آن در جهان که از نظر مسافت فاصله زیادی به کشورمان دارند، امکان صادرات آن به ایران را نداشته باشند و در عوض نزدیکی مشهد به آسیای میانه و افغانستان امکان عرضه این محصول در این بازارها و کسب در آمد ارزی از طریق صادرات را فراهم کرده است.
اجتناب ناپذیر بودن استفاده از تجهیزات و ماشین آلات مختص این صنعت به همراه قیمت بالای آن که امکان ساخت آن در داخل وجود ندارد، مبین سهم عمده و نقش تعیین کننده هزینه سرانه دستگاه ها بر قیمت محصول نهایی بوده و لزوم یا میزان تأثیر اختصاص تسهیلات وام و سرمایه گذاری جهت فائق آمدن بر تنگناهای مالی را تأکید و تصریح می نماید.
فصل سوم
بررسی فنی جهت آشنایی به روشهای تولید و برآوردهای فنی جهت انجام محاسبات اساسی در تعیین مقادیر میحتاج واحدها تاریخ از مسائل قیمتی و متکی بر استدلالات کافی و بر اساس اصول هر صفت
